Intelligent Design Teorisinin Felsefî Perspektifi
Belirli bir eğitim sonucunda olgunlaşan düşünüş biçimini, lokal veyâ medikal mânâda mensûbu olunan toplumun içinde bulunduğu siyâsî konjonktürün koşulları vâsıtası ile olgusal bir medeniyet tasavvuruna endekslediğimizde, uygarlık düzeyinin us yürütme ortamında hangi etkenler ile gelecekte sosyal bir psikolojik travma yaratacağını, sonradan edinilmiş ve çağın şartlarına göre kategorize edilmiş zihniyet alternatifinin çokluğu sâyesinde tahmîn edebiliriz ve gereken önlemleri alabiliriz. Doğuştan sâhip olunan uygarlaşma potansiyelinin öğretim sürecinde şahsın âidiyet gereksiniminin pozitif yâhut negatif genellemeler yapılarak karşılanması, takınılacak felsefî tavrın totaliter üslûbundan yoksun kalan bireyin bir bütünü teşkîl eden maddî ve mânevî seçenekler arasında kararsız kalmasına sebep olabilir.
Antik Yunan düşüncesinin Tanrı algısında tanık olduğumuz determinist eğilimli yaklaşımlardan tutun da, sosyal hayâtı ilgilendiren ve kendi içinde tenâkuza düşen dogmatik mekanizmanın sürüklediği yaşam biçimine kadar bütün unsurların temelinde, doğuştan gelen ve koşullarla biçimlenen psikolojik nedenler yatmaktadır. Kültürel açıdan ise Hristiyanlığın ciddiye alınacak bir tarafı yoktur. İncil'de anlatılan Îsâ, Pavlus'un kendi hayâl dünyâsında yarattığı muhayyel bir karakterdir. Hristiyan inancındaki "Baba-Oğul-Kutsal Ruh" üçlemesi, aslında Hinduizm'deki "Brahma-Vişnu-Şiva" üçlemesinin kopyasıdır. Hinduizm'deki "Trimurti" inancı, Hristiyanlığa "Teslis" inancı olarak geçmiştir.
Özgür irâdenin edinilmiş bilgiye doğrudan müdâhalesi, farklı kavramların inanç sahasında mutlak bilginin çoğulcu yapıdan çoğunlukçu yapıya dönüşmesine, yorumlanmaya ihtiyâcı olan fenomenin kitle tarafından kavranmadan onaylanmasına, sınırsız bir özgürlük anlayışının gerçek özgürlüğü etkisiz hâle getirmesine sebep oluyor. Hakîkatin doğaüstü düzeneğinin detaylandırılmış derinliğinde, soyutlama metoduyla fikirsel hiyerâşinin yasal duruma getirilmesi, modern felsefenin çıkmazlarından biridir. Tabiatı idrâk etme ve deneyimleme uğraşı mutlak varlığa dayanan argümanlarla kanıtlanmaya çalışılacaksa, rasyonelliğin kaçınılmaz sonucunun mantıksal bir sorun hâline getirilmesi ve metafiziğin têminât altına alınması doğaldır. Zîrâ uygulanan metodun soyutlama iddiası tabiatla örtüşmemektedir.
Us yürütmeyi teolojik bakımdan farklı bir kategoride, Panenteizm tandanslı değerlendirirsek, değişime uğrayan zekânın fonksiyonel hudutlarının doğadan ayrı olmadığının, belirleyici ilkenin metafizikle çatışma veyâ subjektif bir bireşim ihtimâli olduğu sonucuna varırız. Zihnin kavrama düzeneği doğadan müstakil ise, Descartes'ın istenci usun eylemleri yorumlamakta objektiflikten bağımsız ve öznede değil, kendinde vâr olan değişmez gerçeklik algısının ayrı bir özdek içeriğine sâhip olduğunu iddia etmesi mantıklıdır.
İnsan aklının gerçeklik yorumuyla olan bağlantısının metafizik bir metodun kısır döngüsünde empirist bakımdan şekillenirilmesi, madde yanılgısının ortak bir hedefe yönelmesi veyâ bilinçsiz işlediği zannedilen düzeneğin şartlara göre forma büründüğünü ve kaotik olduğu iddia edilen mekanizmanın şuurlu bir tasarımın ürünü olduğunu gösterir. Vâr edici potansiyelin evrenin makro ölçekte genişlemesi sonucunda devindirici enerjinin belirli bir aşamaya ulaştıktan sonra büyük bir çöküş yaşaması kaçınılmazdır.
Alp Bilge
2 Ağustos 2016
Her nefis ölümü tadacaktır. Sonunda bize döndürüleceksiniz. Ankebut-57
Bu dünya hayatı sadece bir eğlence ve oyundan ibarettir. Asıl hayat ahiret yurdundaki hayattır. Keşke bilseler! Ankebut-64
Intelligent Design Teorisinin Felsefî Perspektifi
Intelligent Design Teorisinin Felsefî Perspektifi
Konuyu Okuyanlar: 1 Ziyaretçi