Haset, başkasında gördüğü bir nimete göz dikip o nimetin ondan gitmesini, alınmasını ve başkasında bulunan fakirlik veya herhangi bir noksanlığın devam etmesini istemektir.
Haset bir nimetin, fazîlet ve üstünlüğün kendisine geçmesini istesin veya istemesin sahibinin elinden çıkmasını arzu etmek, başkasında bulunmasını çekememektir. Öyle ki hasetçiye nimet onda kalsın, aynısını sana da verelim deseler memnun olmaz. Ondaki nîmet mutlaka gitse de kendisine hiç bir şey verilmese bile hoşlanır. Haset olunan nimet, gasbolunamayan bir fazilet ve üstünlük olursa hasetçi o zaman tamamen fazîlet düşmanı kesilir ve onu elde edemediğinden dolayı mutlaka imha (yok) etmekle tesellî bulmak ister. (Elmalılı Tefsiri)
Hikmet ehli bir zat şöyle buyurdu:
Hasetten sakınınız. Zira semada da, yeryüzünde de, Allâhü Teâlâ'ya karşı işlenen ilk günah hasettir.
Semada ilk günah olması şöyledir: İblis, Hz. Âdem'e (a.s.) secde ile emrolunduğunda “Beni ateşten yarattın, onu ise çamurdan yarattın” diye haset edip secde etmemiş, bundan dolayı Allâhü Teâlâ onu lanetlemiştir.
Yeryüzünde ilk günah olması ise şöyledir: Hz. Âdem'in (a.s.) oğlu Kâbil, kardeşi Hâbil'i, haset edip öldürmüştür. “Hem onlara Âdem'in iki oğlunun kıssasını hakkiyle oku. Hani ikisi birer kurban takdim ettiler de birinden kabul edildi, diğerinden edilmedi ‘Seni mutlaka öldürürüm' dedi. O biri, ‘Allah ancak muttakilerden (Allah'tan korkanlardan) kabul buyurur” dedi. (Mâide Sûresi, âyet 27)
Tâbiînin büyüklerinden Ahnef bin Kays (r.a.) dedi ki: “Haset edene rahatlık yoktur, cimride de vefa yoktur.” Tâbiînden Muhammed bin Sîrin (r.a.) şöyle dedi: “Şimdiye kadar hiç kimseye haset etmedim. Eğer o kimse cennet ehlinden ise ona nasıl haset edebilirim. Zira o cennete gidiyor. Cehennemliklerden ise neden haset edeyim ki o da cehenneme gidiyor.”
Ebu'l-Leys Semerkandî Hazretleri şöyle buyurdu:
“Üç kişinin duâsı kabul olunmaz. Haram yiyenin, devamlı gıybet yapanın ve kalbinde Müslümanlara karşı kin ve haset olanın.”
[Tenbîhu'l-Gâfilîn]
*
Haset bir nimetin, fazîlet ve üstünlüğün kendisine geçmesini istesin veya istemesin sahibinin elinden çıkmasını arzu etmek, başkasında bulunmasını çekememektir. Öyle ki hasetçiye nimet onda kalsın, aynısını sana da verelim deseler memnun olmaz. Ondaki nîmet mutlaka gitse de kendisine hiç bir şey verilmese bile hoşlanır. Haset olunan nimet, gasbolunamayan bir fazilet ve üstünlük olursa hasetçi o zaman tamamen fazîlet düşmanı kesilir ve onu elde edemediğinden dolayı mutlaka imha (yok) etmekle tesellî bulmak ister. (Elmalılı Tefsiri)
Hikmet ehli bir zat şöyle buyurdu:
Hasetten sakınınız. Zira semada da, yeryüzünde de, Allâhü Teâlâ'ya karşı işlenen ilk günah hasettir.
Semada ilk günah olması şöyledir: İblis, Hz. Âdem'e (a.s.) secde ile emrolunduğunda “Beni ateşten yarattın, onu ise çamurdan yarattın” diye haset edip secde etmemiş, bundan dolayı Allâhü Teâlâ onu lanetlemiştir.
Yeryüzünde ilk günah olması ise şöyledir: Hz. Âdem'in (a.s.) oğlu Kâbil, kardeşi Hâbil'i, haset edip öldürmüştür. “Hem onlara Âdem'in iki oğlunun kıssasını hakkiyle oku. Hani ikisi birer kurban takdim ettiler de birinden kabul edildi, diğerinden edilmedi ‘Seni mutlaka öldürürüm' dedi. O biri, ‘Allah ancak muttakilerden (Allah'tan korkanlardan) kabul buyurur” dedi. (Mâide Sûresi, âyet 27)
Tâbiînin büyüklerinden Ahnef bin Kays (r.a.) dedi ki: “Haset edene rahatlık yoktur, cimride de vefa yoktur.” Tâbiînden Muhammed bin Sîrin (r.a.) şöyle dedi: “Şimdiye kadar hiç kimseye haset etmedim. Eğer o kimse cennet ehlinden ise ona nasıl haset edebilirim. Zira o cennete gidiyor. Cehennemliklerden ise neden haset edeyim ki o da cehenneme gidiyor.”
Ebu'l-Leys Semerkandî Hazretleri şöyle buyurdu:
“Üç kişinin duâsı kabul olunmaz. Haram yiyenin, devamlı gıybet yapanın ve kalbinde Müslümanlara karşı kin ve haset olanın.”
[Tenbîhu'l-Gâfilîn]
*
