İmam Şevkanî rahimehullah, el-Kavlu’l-Mufid Fi Hukmi’t-Taklid’de (s.18, 19) şöyle demiştir:
“Anlayışlı kimse için hiçbir şüphe yoktur ki, rivayeti kabul etmek taklid değildir. Zira rivayeti kabul etmek, hücceti/delili kabul etmektir. Taklid ise ancak re’yi (görüşü) kabul etmektir. Rivayeti kabul etmek ile re’yi kabul etmek birbirinden farklıdır.
Rivayeti kabul etmek hiçbir şekilde taklid olmaz. Bilakis mukallidin yaptığı şey bunun tam aksidir. Bunu iyi ezberle! Zira taklide cevaz verenler bunun gibi birçok konuda mugalata yapıyor ve mesela şöyle diyorlar:
“Müçtehit, kendisine sünneti rivayet edenin taklitçisidir!”
“Hayızdan temizlendiğini söyleyen kadının sözünü kabul etmek takliddir.”
“Vaktin girdiği hususunda müezzinin sözünü kabul etmek takliddir”
“Kör olan kimsenin, kendisine kıbleyi haber verenin sözünü kabul etmesi takliddir.”
Hatta şahidin şahitliğini kabul etmeyi, cerh ve tadilde bulunan kimsenin sözünü kabul etmeyi de taklid sayıyorlar ki, bunun taklid ile alakasının olmadığı apaçık ortadadır. Hatta rivayeti kabul eden, re’yi kabul eden gibi değildir. Zira delili rivayet edeni, vaktin girdiğini haber vereni, hayızdan temizlenmeyi, kıbleyi, şahitin şahitliğini, cerh edeni ve temize çekeni kabul etmek rivayeti kabul etmektir. Bu hiçbir şekilde taklid olmaz. Zira ravi, rivayet edilen şeyi ancak delil ile haber vermektedir. Şahsi görüşüyle sahip olduğu görüşü haber vermemektedir!”

Ama şimdi rivayetin sıhhati düşükse ne olacak.?O zaman o rivayetı uygulayan alimden taklit etmiş olmaz miyiz?Sonuçta o alime uymuş peşinden gidiyor demektir.pek anlamadım bu mevzuyu.

Rivayetler - kabul edilmeleri bakımından- üçüncü bir ihtimali bulunmayan 2 türdür. Ya makbuldür ya da değildir. Üçüncü bir ihtimal yoktur. Makbul ise amel edilir; değilse terk edilir. Makbul olup olmadığını bilmek rivayet edenlerin hallerine vâkıf olmakla mümkindir. Bu bilgiyi ancak bu bilgiye şahid/tanık olanlara sorarız, onlarda bize tanık olduğunu aktarırlar. Dikkat edilirse burada herhangi bir kıyas ya da rey yoktur. Çünkü onların görüşlerini sormuyoruz, fakat ancak durumlarını soruyoruz. Dolayısıyla herhangi bir taklit yoktur.

Tamamda sahih bile olsa kim kimden rivayet etmis bunu herkes bilmez.Sahihtir derler ve avam kesim kabul eder geçer gider.(Arastirmaz).Ayrica Rivayet edilen kiside rivayet edene uyduğundan dogrulugu hususunda onu taklit etmiş olmaz mı? Sonuçta sorgulama mekanizması devre disi.Arastirma yok,kurana uygunluğu denetlenmiyor,ölçü yok bise yok.Burasi kafa karistirici değil mi?taklid var tahkik yok yani.

Herhangi birisi herhangi bir rivayete sahih dediği için sahih olmaz. Bu şekilde kabul edenler, benim konumun dışındadır. Biz sadece haber ehlinin şahitliğini dikkate alırız. Herhangi bir imamın gerek hadis sahasında gerekse ilmî platform da içtihadı mutlak anlamda doğru değildir, hüccet değildir. Fakat alimin cahil üzerinde etkinliği vardır, cahilin bu noktada dikkat etmesi gereken yer ilim ehlinin naklettiği vahiy olmalıdır, salt rey değil.

Onu demiyorum.Diyelim sahabe oğluna oğlu da ogluna rivayet etti.Ne oldu aradan 200 sene gecti.Simdi bu sözün sıhhati ne olacak tabiki rivayet edeni taklit etmiş olacaksın.Onu doğru bileceksin.Ona uymuş olacaksın böylece.Bu taklit değilde nedir?Belki söz 200 sene içinde istemeden değişik aktarıldı vs.

Dabtı muhafaza edilmiş bir haberin iletim süresinin az ya da çok olması haberin orijinalliğine bir zarar vermez, gerek müslümanlardan gerekse kitaplı ya da kitapsız kafirlerden aklı başında olan hiç kimse - mücerret bir şekilde - aktarım süresini ileri sürerek bir haberin sıhhatine gölge düşürmemiştir. Herhangi bir kimse sultan mehmedin İstanbulu alması ile ilgili haberin (ki haberler iki şekilde gelebilir yazılar ile ya da sözlü aktarım ile) yalan olduğunu iddia ederse ya da süreç içerisinde bu bilginin yanlış bir şekle dönüştüğünü iddia ederse aklın hissin ve fıtratın sınırlarından çıkmış olur! Ve bu haberin kendisine ulaştığı kimse mukallid değildir. Çünkü bu taklit değildir. Taklidin tarifi bir kimsenin kişisel görüşünü delilsiz olarak almaktır. İşte taklit budur! Mukallid de bu kişisel görüşü delilsiz alan kimsedir.

Bence kabul,tasdik ve taklit'tir.Arastirirsan sorgularsan kurana ,vicdana,bilime vs. uygunluğuna bakarsan tahkik olur.Gorusunuze saygı duyuyorum orasi ayrı tabi.