Kaynak islamansiklopedisi.info Ahmet Özel  
Osmanlılar’da Mevlid Törenleri. 

Osmanlıda, kutlu doğum törenlerinin başlangıcı hakkında bilgi yoktur. Sultan Süleyman protokolünde yer almaya başladığı ve III. Murad zamanında resmîleştiği kabul edilir Sigetvarda Süleyman hanın vefatının saklanıldığı bir ortamda padişah otağında 12 Rebîülevvel gecesi mevlid okunmuştur 10 Şubat 1588 Resûl-i Ekrem’in doğum gününde III. Murad minarelerde kandil yakılmasını ve camilerde, mevlid okunmasını emretmiştir

Mevlid törenleri saray, konak ve evlerde yapılanlar ve padişahın katıldığı mevlid alayı yürüyüşüyle camide yapılanlar olmak üzere iki gruba ayrılır Topkapı Sarayında Ağalar Camii’nde, Çinili Köşk’te, Sultan Ahmed Camii camilerinde mevlid alaylari
gerçekleştirilmiştir Mevlid gününden önce protokole davetiyeler gönderilir, ne zaman nerede bulunacakları bildirilirdi Osmanlıda padişahın, erkân ve muhafızların katılımıyla saraydan gidiş gelişini ifade etmek için “alay” kelimesi kullanılırdı mevlid okunacak camiye gidip gelmeye “mevlid alayı” deniliyordu.

Mevlid alayı camiye yaklaştığında müezzin Feth sûresi okumaya başlar, sûre tamamlandığında padişahın geldiğini belli etmek için kafesin penceresi açılır ve cemaat ayağa kalkarak saygıyla eğilirdi. Müezzin mahfilinde Ayasofya ve Sultan Ahmed camilerinin vâizleriyle o caminin vâizi kürsüye çıkıp vaaz verirlerdi; kendilerine samur kürk veya ferace hediye edilirdi. vâizin kürsüye çıkışında cemaate şerbet sunulurdu Süleyman Çelebi’nin Mevlid’inin okunur mevlidhana hil‘at giydirilirdi.

beyitler okunurken hürmeten ayağa kalkılırdı. müjdecibaşı Mekke emîrinin mektubunu sadrazamın önüne koyar, reîsülküttâb padişahın huzuruna girerdi. Padişahda mektubu okurdu
Dârüssaâde ağasına samur kürk, reîsülküttâb ile müjdecibaşıya hil‘at giydirilirdi. padişah Medine’den gönderilen hurmayı peşkir ağasıyla sadrazama yollar, şeyhülislâma vezirlere ve devlet erkânına dağıttırırdı; bu iş tamamlanınca peşkir ağasına bir miktar bahşiş verilirdi.

Kaynak islamansiklopedisi.info Ahmet Özel  
Osmanlılar’da Mevlid Törenleri. 

mevlidhanlar okumasını bitirince hil‘atini ve armağanlarını alır, sadrazamın, şeyhülislâmın, vezir defterdar, nişancı gibi devlet büyüklerinin ulemânın önüne şeker tablaları koyulur, zağarcıbaşı, saksoncubaşı, muhzır ağa ve ocaklılar kaseleri kaldırırdı. mevlidhanın ve hil‘at ve hediyelerden sonra tören tamamlanırdı. Sadrazam devlet ricâli padişahı selâmlamak üzere beklerdi. Padişah selâmlanır alkış çavuşlarının alkışlarıyla uğurlanıp mevlid alayı ile saraya dönerdi. Sadrazam ve şeyhülislâmla devlet büyükleri daha küçük çaplı törenlerle konaklarına giderlerdi.

Sarayda zengin konağında, camilerle, mescidlerde halk evlerinde mevlidler okutulurdu. Umûr-ı Mülkiyye Nâzırı Pertev Paşa’nın torunu Abdülaziz mevlidleri şöyle anlatır: Hz. Peygamber’in doğum hikâyesi geceleri okunur misafirlere yemekler hazırlanır, sofralar kurulur Konağa Trablus ihramları serilirdi. Sofraya sırma işlemeli örtüler gümüş buhurdanlar yerleştirilirdi.

Akşama doğru avizeler ve kandiller yakılır, davetliler odalara alınarak önce kahve ikram edilir, Yatsı vakti cemaatle namaz kılınır, ev sahibi şilteler üzerine, mevlidhan mindere, otururlardı. mevlid-i şerif kıraatine başlanırdı. na’t-ı şerif ve ilâhiler okunurdu Mevlid sessizce dinlenir, sıra Hz. Peygamber’in doğum ânında ayağa kalkılır salât getirilerek tekrar oturulurdu. konak ağaları gül suyu serper şeker dağıtırlardı. kahve içilir, herkes evine giderdi. uzakta oturanlar misafir edilirdi. Mevlidhana mintanlık kumaş verilmesi âdettendi.
mevlidlerin kaynağını siyer, megāzî ve şemâil kitapları oluştururdu. Bunların başında İbn İshak İbn Hişâm’ın ve Tirmizî gelirdi

Kaynak dünyabizim
Mevlid Kandili Osmanlı’da bayramdır

Mevlid Kandili Osmanlı’da bayram gibi kutlanırdı. Kandil münasebetiyle mahkumlara af çıkarılırdı
Şehirlerimizi Medine'ye benzetmeye çalışırdık 
Günümüzde genellikle de siyasi sebeplerle af çıkarılır. Osmanlı’da ise af, Peygamberimiz’in doğum günü sebebiyle güller gülünün doğumuna verilen önemden dolayı adi suçlardan mahkûm edilen şahıslardan cezasının üçte birini çekenler affedilirdi

Mevlid Kandili’nde suçu hafif olan mahkûmların cezası Peygamberimiz (s.a.v.)’in doğum gününe hürmeten, padişah tarafından silinir, mahkumlar salıverilirdi. … Peygamberimiz’in doğum günü hapishanede bayramdı Abdülhamid han teğmen iken ordudan atılan Osman Ağa’yı Mevlid Kandilinde affetmiş Balkanlardaki hapishanelerden salıverilen mahkûmların bilgileri de vardır Osmanlı’da Peygamberimiz (s.a.v.)’in doğumu bayrammış, resmî tatilmiş

Mevlid Kandili ilk olarak Şii Fâtımî Muiz-Lidînillah döneminde 975 de kutlanmış. kutlamalar Osmanlılara kadar aynı ihtişam ve heyecanla ulaşmış kutlamalar 16. yüzyılda doğru devlet töreniyle resmileşmiş, 1910 dan itibaren kutlu doğum resmi bayramlara dâhil edilerek, resmi tatil kabul edilmiş. Efendimizin dünyaya teşrifleri Osmanlı için bayrammış

Osmanlı’da saray, konak ve evlerdeki Mevlid törenlerinin yanı sıra, padişahın bizzat katıldığı Mevlid töreni de vardır törenler camilerde şöyle yapılırmış protokole davetiye gönderilir caminin yeri bildirilir. Davetliler, tören kıyafetleriyle davete katılırdı padişahın resmigeçidine alay” adı verilirmiş.padişahların Mevlid okunacak camiye gelmesine de “Mevlid Alayı” denilirdi

Tören bittikten sonra sadrazam ve devlet ricâli camiden çıkıp atlarına binerek padişahı beklerdi padişahı uğurlamak için. Tören yapılırdı padişahı selamlanır alkış çavuşları padişaha alkış yapardı.
alkış töreniyle Mevlid merasiminden uğurlanan padişah nefsanî düşüncelerden arınıp, Allah’a kul olduğunu hatırlayıp, yerle yeksan olur mübarek günün hürmetine, gün boyu halka hediyeler, sadakalar dağıtırmış.

Kaynak dünyabizim
Mevlid Kandili Osmanlı’da bayramdır

Mevlid alayında Camiden alkışlarla uğurlanan padişah, saraya mevlîd alayıyla dönermiş. Sarayda tebrike geleceklerin imzalaması için özel defterler açılır Şehir süslenir minareler kaftan giyer, kandillerle donanırmış. Ertesi günü ikindi vaktine kadar da top atışları yapılırmış kutlu doğuma binaen.

Peygamber-i Zişan Efendimiz (s.a.v.)’in doğum günü bayrammış,  dualarla mevlîdlerle kutlanan. günün şerefine padişah tarafından halka hediyeler dağıtılan, ziyafetler verilen, Peygamberimiz (s.a.v.)’in doğum günü halk için, çocuklar için bayrammış, bayram… Elvan elvan şekerlerle kutlanan… Mahkûmlar için de bayrammış esaret zincirleri kırılarak özgürlük şekerleri dağıtılan…

Kaynak ekrembuğraekinci.com
OSMANLILARDA MEVLİD KANDİLİ 

Çocukken Kıbrısta Mevlid Kandili’nin tatil olması beni şaşırtmıştı. Osmanlı geleneğine İngilizlerin dokunmaması garibime gitti. Osmanlılarda Mevlid Kandilleri tatildi ihtişamlı merasimlerle kutlanırdı. Müslüman devletlerde de mevlid coşkulu bir bayramdı

Hazret-i Muhammed’in doğum gününe hürmet gösterilirdi. Hz Peygamber bu günde, eshabıyla oturup, doğumunu anlatırdı.Revâha, Züheyr gibi sahabîler, peygamberi öven şiirler söylerdi. Hz Ebu Bekr ve hz Ömer de zamanlarında böyle yaparak gelenekselleşti mevlidlerde güzel hâfızlar kasideler okudu insanlara yemek, şerbet, tatlılar dağıtıldı.Kaside okunurken ortaya su, tuz ve para konur paranın temizlendiğine inanılır sahibinin fakir düşmeyeceği umulurdu. Tuz diğer tuza karıştırılarak yemeklerin bereketlenmesi düşünülürdü. Mevlid şekerleri bereket için dinleyenlerin önüne konurdu. güzel elbiseler giyilir kokular sürünür; ev süslenir çıralar yakılırdı

Selçuklu atabeyi Eyyübî’nin eniştesi Erbil Meliki hükümdarlardan en evvel mevlid okutandır. her binlerce insana yemek yedirir, sadakalar dağıtırdı. İmam Muhammed Bâkır mevlid okumak için sevdiklerini toplar; fakirlere yemek yedirirdi. Mısır’da mevlid cemiyetleri gelenektir. Mevlid peygamberi övmek olduğu için ibâdettir Vehhâbîlerden başka mevlide karşı çıkan olmamıştır.

Kaynak ekrembuğraekinci.com
OSMANLILARDA MEVLİD KANDİLİ 
MEVLİD ALAYLARI

Osmanlılar zamanında padişahın ve devlet ricâlinin resmî kıyafetleriyle hazır bulunduğu tantanalı mevlid alayları devlet merasimlerinin en önde gelenlerindendi. Ayasofya, Süleymaniye, Sultan Ahmed Câmilerinde, Sultan Aziz devrinde Ortaköy ve Sultan Hamid devrinde Yıldız Câmii’nde mevlid okunur; hurma şeker hediye ve sadakalar dağıtılırdı. sarayda mabeyn dairesinde haremde mevlid okutulur, padişah da katılırdı. Sarayda güzel sesli hünkâr mevlidhanları Sultan Aziz devrinde hünkâr mevlidhanı Hasan Rıza Efendi güzel sesiyle meşhurdu. sadece fakir ve garipleri kırmayıp allah rızası için mevlid okurdu.

Kutlu doğum vesilesiyle yüzlerce mevlid kasidesi yazılmıştır. En meşhuru Bursa Ulu Cami imamı Süleyman Çelebi’ye aittir. 1409 da yazılmıştır. Rivayete göre Acem vâiz Bakara sûresinin 285. âyetini tefsir ederken, Hazret-i Muhammed ile Hazret-i İsa arasında hiçbir fark ve üstünlük olmadığını söyleyince, cemaat “Ey câhil! Peygamberler arasında peygamberlik vazifesinde fark yoktur. Hepsi peygamberdir Ama Sevgili Peygamberimiz, bütün peygamberlerden üstündür” son peygamberdir cevabı Süleyman Çelebi’yi hislendirmiş, meşhur mevlid kasidesini kaleme almıştır. Edebî değeri yüksek samimi bir eserdir. Münâcât yakarış velâdet doğum, risâlet peygamberlik miraç, rıhlet vefat ve duâ kısımlarından oluşur. mevlidlerde münâcât, velâdet, miraç ve dua kısımları okunur. aşir ve ilahi okumak âdettir. her beyit sonunda, zâkirler hay diye zikrederdi...

Kaynak yenişafak.com
Mevlid gecesi

Peygamber Efendimiz (s.a.s) in doğum gününü idrak edeceğimiz 29 Kasım Mevlid kandili gecesinde neler yapılmalı?
Bu mübarek gece kusur ve günahlarımızdan tövbe ve istiğfarda bulunmalıyız. bir tesbih "Estağfirullah" demeliyiz.Mevlid gecesi özümüze dönerek gaflet günlerimizi sorgulama, işlediğimiz hatalara tövbe edip bağışlanma dileme, zamanıdır. Tövbe, işlediğimiz hatalardan Yüce Mevla'nın huzurunda mahcubiyet ve pişmanlık duyma, günahlara yüz çevirme, yeni ve tertemiz bir sayfa açmaktır Tövbe, günahla kirlenen ruhumuzu yıkamanın ve dirilişin ifadesidir.

MEVLİD KANDİLİ DUASI

Euzu Billahi Mineşşeytanirracim Bismillahirrahmanirrahim

Allahümme Salli âlâ Seyyidina Muhammedin ve âlâ Âli seyyidina Muhammed Allahım peygamberimiz Hz.Muhammed'e ve aline evladu iyaline salatu selam ve esenlikler eyle Ey talihsizlerin sığınağı, Ey âcizlerin güç kaynağı, Ey dertlilerin tabibi, Ey yolda kalmışların yol göstereni!, Ey çaresizler çaresi! ve Ey her duada bulunana icabet eden ululuk tahtının Sultanı! İçinde bulunduğumuz Mevlid Gecesi hürmetine bizleri affeyle Ya Rabbi

Ey her şeye gücü yeten Allahım. Efendimiz'i düşünmekle hayatın hiç kimseye nasip olmayan tadını ve bitmeyen zevkini duyarız. Duyarız imanın yenilmez gücünü, Duyarız Müslümanlığın kahramanlık olduğunu, duyarız doğruluğun paha biçilmez kıymetler ihtiva ettiğini, duyarız Nolur bu ve benzeri nice güzellikleri daha derin ve engin tüm insanların ruhlarına duyur Ya Rabbi!

Allâhım Acizlikten, üzüntüden, tasadan, kederden, korkaklıktan, kabir azâbından, cehennem ateşinden sana sığınırız. Bizleri kötülükten ve kötülerin şerrinden emin eyle ya Rabbi!

Kaynak yenişafak.com
Mevlid gecesi

Hatm-i Enbiya yapmak için, önce 1 Fatiha ve 3 İhlas-okunur.Sonra: "Eûzu billahis-semi’ıl-alimi mineş-şeytanir-racim. Rabbi eûzu bike min hemezatiş-şeyatıyn. Ve eûzu bike rabbi en yahdurûnr." duası okunur Şu ayet-i celile okunur
Bismillahir-rahmanir-rahim. Ya eyyühellezine amenusbirû ve sabirû ve rabitû vettekullahe lealleküm tüflihûn. Sadekallahül-azıym.
Daha sonra şu sıraya göre hatme devam edilir:
Bismillahir-rahmanir-rahim. İnnallahe ve melaiketehû yüsallûne alen-nebiy. Ya eyyühellezine amenû sallû aleyhi ve sellimû teslima. Sadekallahül-azıym.

100 kere: Salevat-ı şerife,
500 kere: Rabbena zalemna enfüsena ve in lem tağfir lena ve terhamna lenekûnenne minel-hasirin.
100 kere: Salevat-ı şerife,
100 kere: Salevat-ı şerife,
500 kere: Rabbi enni messeniyed-durru ve ente erhamür-rahimin.
100 kere: Salevat-ı şerife,
100 kere: Salevat-ı şerife,
500 kere: La ilahe illa ente sübhaneke inni küntü minez-zalimin.
100 kere: Salevat-ı şerife,
100 kere: Salevat-ı şerife,
500 kere: La havle ve la kuvvete illa billahil-aliyyil-azıym.
100 kere: Salevat-ı şerife, okunur.

Kaynak yenişafak.com
'DUA'NIN KUR'ÂN'DAKİ ANLAMI

dua”; Kur'ân'da Çağrıdır nidâdır
َ َ ق۪ل ًيال ِ ّال َ ِب ْث ُت ْم إ ْن ل ِ ُ َون إ َيْوَم َ يْد ُع ُوك ْم َ فَت ْسَت ۪ج ُيب َون ِ ب َح ْم ِدِه َ وَت ُظ ّن
“Sizi çağırdığı gün, O'na hamd ederek davetine uyarsınız ve kabirlerinizde pek az bir müddet kaldığınızı zannedersiniz.”

Dua yardım istemektir
م ْثِلِه َ و ْاد ُعوا م ْن ِ ُت ِ وا ب ُس َورٍة ِ ْ ٰ َى ع ْب ِد َن َ ا فأ ْ َن َ ا عل َل م ّمَ َ ا نّز ْن ُ ك ْن ُت ْم ۪ ف َي رْي ٍب ِ ِ َوإ ْن ُ ك ْن ُت ْم َ ص ِاد۪ق َني ِ هِ إ د ِون ّ الل ٰ م ْن ُ ُشَهَد َاء ُك ْم ِ
“Kulumuza indirdiğimiz Kur'ân'dan şüphe ediyorsanız, siz de onun benzeri bir sûre meydana getirin; eğer doğru sözlü iseniz, Allah'tan başka, güvendiklerinizi de yardıma çağırın.”

Dua Sözdür kelamdır
َ َ ا ظ ِال ۪م َني َ ُ ا ك ّن ِ ّن َ ْن َ ق ُالوا إ َ أ ِ ّال ُسَنا إ ْ ْذ َ ج َاء ُه ْم َ بأ ِ َفَم َ ا ك َان َ د ْعَو ُ اه ْم إ
“Azabımız onlara geldi- ğinde sözleri, ancak 'biz gerçekten zalimlermişiz' demekten ibarettir.”

Dua sormak, anlamak ve istemektir
ل َم ُ ا ي ْح ۪ي ُيك ْم َِذ َ ا دَع ُ اك ْم ِ َ ُس ِول إ هِ َ وِل ّلر آم ُن ْ وا اسَت ۪ج ُيبوا للِّللِ ٰ ِذ َين َ َّ ّيُ َها ال َ َيا أ ت ْح َشُر َون َ ْيِه ُ ِل َ ُه إ ّن َ ْ ِب ۪ه َ وأ ْ َمْرِء َ وَقل َ ّ الل هَٰ َ ي ُح ُول َ بينْ َينْ ال َ ّن َ ُموا أ َو ْ اعل

“Ey inananlar! Elçi, sizi yaşatacak şeylere çağırdığı zaman Allâh'ın ve Elçisinin çağrısına koşun ve bilin ki, Allah, kişi ile onun kalbi arasına girer ve siz, O'nun huzuruna toplanacaksınız.”

Dua istektir, yalvarmaktır
َِذ َ ا دَع ِان ِ إ َاع ُ ِج ُيب َ د ْعَوَة ّ الد يب أ ٌ ِ ِ ِّن َي قر ع َب ِاد َي ع ِّن َي فإ َ َك ِ ل َ َِذ َ ا سأ َوإ “Kullarım, sana benden sorarlarsa de ki Ben onlara yakınım, dua edip yalvaran, bana dua ettiği zaman onun duasına karşılık veririm…”

ما َال َ يْن َف ُع َن َ ا و َال َ ي ُضّرُ َنا هِ َ د ِون ّ الل ٰ َنْد ُع ِ و م ْن ُ َ ُقْل أ
“De ki: 'Biz hiç Allah'ı bırakıp da bize fayda da, zarar da vermeyecek şeylere ibadet eder miyiz?...” (En'âm, 6/71)

ٰ ًه َ ا آخَر ِل هِ إ م َع ّ الل ٰ ِذ َين اَ ل َ يْد ُع َون َ َّ َوال

“Onlar (Rahman'ın kulları), Allah'ın yanında başka tanrı tutup ona ibadet etmezler…” (Furkân, 25/68; bk. Mü'minûn, 23/117; Cin, 72/18, 20) DUALAR 26

دَع ُاؤ ُك ْم َْواَل ُ ُ ِ ب ُك ْم َ رِّبي ل م َ ا يْع َبأ ُقْل َ
“De ki: 'İbadetiniz / imanınız olmasa Rabbim size ne diye değer versin?'...” (Furkân, 25/77) dua” kelimesi ibadet ve imandır Bir insanın ibadet edebilmesi için her şeyden önce iman etmesi gerekir.

Kaynak yenişafak.com
Mevlid

Mevlid doğum, doğum yeri ve doğum vakt anlamlara gelir. Peygamberimizin doğumunu anlatmak için kullanılan “mevlîd-i nebî” Türkçemiz'de kmevlid kandili olarak anılır. Mısır'da Fatımîlerde başlatılan Hz. Peygamber'in doğumunu anma ve kutlama törenleri, Eyyûbîlerce benimsenerek çeşitli törenler yapılmış, hil'atlar giydirilmiş ve hediyeler verilmiştir. mevlidler yaygınlık kazanarak günümüze kadar gelmiştir. Resûlullah'ın doğumunu kutlamak amacıyla başlayan mevlidler Kadir, Mi'rac, Regaib ve Berat gecelerinde yapılmaya başlanmış gelenek olmuştur

Osmanlılarda mevlidlere ayrı bir önem verilmiş Mevlid Alayı diye anılan törenlerde şeyhülislâm, vezirler ve müderrisler, rebîülevvel ayının on ikisinde Sultan Ahmed Camii'nde yerlerini almışlardır Padişahın gelmesiyle vaazlar verilir, mevlidhanlar tarafından Süleyman Çelebi'nin mevlidi okunur Medine'den getirilen hurmalar camidekilere ikram edilirdi. Diyanet Vakfı Peygamberimiz'in doğumunu anmak ve kutlamak amacıyla o haftayı “Kutlu Doğum Haftası” ilân etmiş yüzyıllık geleneğe ayrı bir anlam katılmıştır. Bu hafta ilmî, fikrî, dinî paneller yapılmakta, yarışmalar düzenlenmektedir.

Edebiyatımızda kutlu doğumu anlatan eserler yazılmıştır. Süleyman Çelebi'nin yazdığı mevlid, Osmanlı'dan beri ülkemizde okunup dinlenir.
Mevlid okumak bir gelenektir bid'at olarak değerlendirilip, insanlara kuşku sokmak son derece yanlıştır. “Mevlid okunacağına hatim okunsa, sevap ve daha faziletli olmaz mı?” şeklindeki itiraz da yersizdir. Kur'an okumak, namaz kılmak daha sevap ve faziletlidir ancak Mevlid, toplumsal coşkunun, Hz. Peygamber sevgisinin ve ona bağlılığın hissedilmesi, yaşanması ve dışa vurulması demektir. Kur'an okumakla mevlid okumayı mukayese etmek yerine ikisini ayrı ayrı ve her birini kendi amacı doğrultusunda değerlendirmek ve yaşatmak daha doğru olur.

mevlid dinî eğitim ve coşkuyu içeren törelerin aslî ibadetlerin yerine geçmez namaz, oruç, Kur'an okuma, gibi dinî yükümlülükleri engellemez mevlid özde yakalanan yaşatılan dindarlığı ve dinî vecîbeleri güzelleştiren ve kolaylaştıran manevi katkılardır

Bugün kandil herkesin kandili mübarek olsun
Tüm şehitlerimize ve tüm ölmüşlerimize
bir fatiha okuyalım

Bismillahirrahmânirrahîm.Elhamdü lillâhi rabbil'alemin Errahmânir'rahim Mâliki yevmiddin İyyâke na'budü ve iyyâke neste'în İhdinessırâtel müstakîm Sırâtellezine en'amte aleyhim ğayrilmağdûbi aleyhim ve leddâllîn

Rahmân ve Rahîm olan Allah'ın ismiyle.Hamd o âlemlerin Rabbi,O Rahmân ve Rahim,O, din gününün maliki Allah'ın.Ancak sana ederiz kulluğu, ibadeti ve ancak senden dileriz yardımı, inayeti.
Hidayet eyle bizi doğru yola,O kendilerine nimet verdiğin mutlu kimselerin yoluna; o gazaba uğramışların ve o sapmışların yoluna değil